Gwasanaeth Llyfrgell ac Archifau
Dylai awduron academaidd o Brifysgol Bangor y mae eu gweithiau wedi'u cyhoeddi ystyried ymuno â'r Authors' Licensing and Collecting Society (ALCS).
Gall awduron fod â hawl i dderbyn taliadau breindal eilaidd os caiff eu gweithiau eu hailddefnyddio dan gynlluniau trwyddedu, megis y rhai a reolir gan yr Asiantaeth Trwyddedu Hawlfraint (Copyright Licensing Agency - CLA). Mae trwyddedau'r CLA yn cynnwys copïo a digideiddio erthyglau o gyfnodolion a rhannau o lyfrau, er enghraifft i ddibenion addysgu mewn addysg uwch. Mae hyn yn amlwg yr un mor berthnasol i lyfrau ac erthyglau a gyhoeddir gan awduron academaidd ag awduron sy'n gweithio mewn meysydd eraill. Mae'r Llyfrgell yn dal trwydded addysg uwch y CLA, sy'n rhoi hawl i ni ddigideiddio darlleniadau ar gyfer cyrsiau yn gyfnewid am daliad blynyddol i'r CLA.
Mae'r ALCS yn casglu a dosbarthu taliadau sy'n ddyledus i awduron y mae eu gweithiau wedi cael eu hailddefnyddio dan drwydded y CLA a thrwyddedau eraill. Dosberthir cyllid ar sail y wybodaeth sydd ar gael i'r ALCS. Trwy wneud cais am aelodaeth gall awduron roi gwybodaeth amdanynt eu hunain a'u cyhoeddiadau eu hunain sy'n cynorthwyo'r ALCS i ddosbarthu taliadau.
Mae'r ALCS yn cyllido ei gweithgareddau drwy godi tâl aelodaeth unwaith yn unig (£36 adeg ysgrifennu hyn - ond edrychwch ar eu gwefan) a chodi canran ar holl daliadau breindal. Tynnir y tâl aelodaeth o unrhyw daliadau sy'n ddyledus i'r awdur yn y pen draw, felly nid yw'n daliad ymlaen llaw.
Edrychwch ar wefan yr ALCS neu cysylltwch â hwy i gael manylion. Dylai awduron academaidd gofio wrth gwrs y bydd unrhyw daliadau a all fod yn ddyledus iddynt am ailddefnyddio eu gwaith yn debygol o fod yn bur fychan. Hefyd mae angen i chi ddarparu gwybodaeth amdanoch eich hun i hwyluso unrhyw daliadau.
ALCS yw'r unig ffordd o gael unrhyw arian y gallech fod â hawl i'w dderbyn am ddefnyddio eich gwaith dan y Drwydded CLA ac felly mae'n werth ei ystyried. Dylech wrth gwrs benderfynu drosoch eich hun a ydych eisiau ymaelodi ar sail y wybodaeth sydd ar gael gan yr ALCS.